TP.HCM: Băn khoăn xung quanh chuyện tăng 5% phí dịch vụ thoát nước hàng năm

Tăng 5% giá dịch vụ thoát nước

Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn TNHH MTV (Sawaco) vừa thông báo về việc điều chỉnh giá dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải từ năm 2025. Cụ thể, từ ngày 1/1/2025, mức phí dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải tại TP. HCM sẽ tăng thêm 5% so với hiện tại, từ 25% lên 30% trên đơn giá cấp nước (chưa bao gồm thuế GTGT).

Sawaco sẽ thu hộ tiền dịch vụ này qua hóa đơn tiền nước, dựa vào lượng nước sạch tiêu thụ hàng tháng của các cơ quan, tổ chức và hộ gia đình có hoạt động xả nước thải sinh hoạt vào hệ thống thoát nước, các nguồn tiếp nhận như sông suối, kênh rạch, ao hồ, đầm phá, biển và các tầng chứa nước dưới đất có sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung của Sawaco.

Khi người dân sử dụng nước sạch và phát sinh nước thải, lượng nước này sẽ được thu gom và đưa đến các nhà máy để xử lý. Người phát sinh nước thải sẽ phải chịu phí, và khoản phí này được tính dựa trên lượng nước sử dụng. Với mức sử dụng nước sạch 100.000 đồng, người dân sẽ phải đóng thêm 30.000 đồng tiền phí dịch vụ, chưa tính thuế. Khoản thu tăng thêm này sẽ được nộp vào ngân sách nhà nước để phục vụ cho các mục đích đầu tư, duy trì và phát triển hệ thống thoát nước.

Trước đó, vào tháng 6/2021, UBND TP. HCM đã ban hành quyết định về giá dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải giai đoạn 2022 - 2025, với lộ trình tăng phí từ 15% vào năm 2022, 20% vào năm 2023, 25% vào năm 2024 và đạt 30% vào năm 2025.

Theo Trung tâm Hạ tầng kỹ thuật TP. HCM, thành phố chỉ điều chỉnh tăng 5% mỗi năm nhằm tránh ảnh hưởng quá lớn đến khả năng chi trả của người dân. Sau giai đoạn thu phí từ 2022 - 2025, hiện vẫn chưa có kế hoạch cụ thể về cách thức thu phí này tiếp theo.

Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (Sawaco) cho biết, trong năm 2024, ngoài đóng phí dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải với mức 25%, người dân TP. HCM còn phải đóng thuế giá trị gia tăng (VAT) theo quy định tại Nghị quyết 110/2023/QH15, Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV. Cụ thể, mức thuế VAT trong 6 tháng đầu năm 2024 là 8% và trong 6 tháng cuối năm 2024 là 10%.

Hiện nay, giá nước sạch tại TP. HCM được quy định với mức thấp nhất cho hộ gia đình sử dụng 4 m3/người/tháng là 6.700 đồng/m3, từ 4 - 6 m3 là 12.900 đồng/m3 và trên 6m3 là 14.900 đồng/m3. Đối với các cơ quan hành chính sự nghiệp, đoàn thể là 13.000 đồng/m3, đơn vị sản xuất 12.100 đồng/m3 và đơn vị kinh doanh, dịch vụ 21.300 đồng/m3.

Người dân băn khoăn về lộ trình tăng phí

Ông Trương Văn Hùng (54 tuổi) cư trú trên đường Âu Cơ (quận 11) cho biết, người dân hoàn toàn đồng tình với việc thu phí xử lý nước thải. Tuy nhiên, ông băn khoăn sau lộ trình giai đoạn 2022 - 2025, mức phí này có thể tiếp tục tăng trong những năm sau hay không? Nếu tiếp tục áp dụng như vậy, phí sẽ ngày càng tăng, cuộc sống của người dân sẽ càng khó khăn hơn, nhất là với những người có thu nhập thấp.

Tương tự, bà Nguyễn Thu Hà (46 tuổi, đường Phan Huy Ích, quận Gò Vấp) cũng đồng tình việc người dân đóng góp phí để xử lý nước thải. Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm nước ở các kênh rạch trong các khu dân cư ngày càng nặng nề, chứ không hề giảm. Như vậy, việc tăng phí xử lý nước thải hàng năm có thật sự hợp lý?

Bà Hà cũng cho biết, dù người dân đã đóng tiền cho dịch vụ thoát nước, nhưng mỗi khi có mưa lớn, nước thải từ các cống lại tràn vào nhà, gây hư hỏng tài sản và mất vệ sinh. Điều này khiến người dân phải sử dụng một lượng lớn nước sạch để dọn dẹp. Như gia đình bà sống trên đường Phan Huy Ích, mỗi khi trời mưa, nước lại tràn vào nhà. Nếu cơ quan chức năng thu phí, thì cũng phải cải thiện tình trạng ngập nước và giảm ô nhiễm trên các kênh rạch, như vậy người dân mới đồng thuận.

Theo quy hoạch đến năm 2025, TP. HCM dự kiến sẽ xây dựng 12 nhà máy xử lý nước thải, với tổng công suất gần 3 triệu m³/ngày. Các nhà máy có công suất lớn sẽ được tập trung tại các lưu vực như kênh Tàu Hủ - kênh Bến Nghé - kênh Đôi - kênh Tẻ, lưu vực Nhiêu Lộc - Thị Nghè, lưu vực Đông Sài Gòn, lưu vực Tân Hóa - Lò Gốm và lưu vực Tham Lương - Bến Cát.

Tuy nhiên, hiện nay TP. HCM mới chỉ vận hành 3 nhà máy xử lý nước thải gồm: Nhà máy Bình Hưng với công suất 141.000 m³/ngày, nhà máy Bình Hưng Hòa với công suất 30.000 m³/ngày và nhà máy Tham Lương - Bến Cát có công suất thực tế khoảng 15.000 m³/ngày.

Bên cạnh đó, TP. HCM còn có bốn trạm xử lý nước thải phục vụ các khu dân cư, gồm: trạm Tân Quy Đông (500 m³/ngày), trạm khu tái định cư 17,3 ha Bình Khánh (3.000 m³/ngày), trạm khu tái định cư Vĩnh Lộc B (3.700 m³/ngày), và trạm khu tái định cư 38,4 ha Bình Khánh (hơn 7.000 m³/ngày).

Mỗi ngày, TP. HCM thải ra khoảng 1,6 triệu m³ nước thải, nhưng hiện tại chỉ có thể xử lý khoảng 200.000 m³, khiến khoảng 1,4 triệu m³ nước thải vẫn tiếp tục đổ ra môi trường, ảnh hưởng đến các sông, kênh và rạch.